کمالگرایی
کمالگرایی به معنای دنبال بهترین هرچیزی بودن است. زمانی که شخص همواره احساس عدم رضایت از خود و شرایط را دارد و برای بهترین شدن تلاش میکند. چرا؟ چه احساسی پشت کمالگرایی پنهان شده است؟ فرد کمالگرا برای بهترین شدن میجنگد پس احتمالاً بخشی از وجودش دائماً احساس میکند کافی نیست! احساس ناکافی بودن، احساسی است که در نهایت کمالگرایی را رقم میزند: من کافی نیستم و باید همیشه و همیشه تلاش کنم تا بهترین باشم که گاهی حتی بهترین بودن هم رضایت ایجاد نمیکند!
علل و عوامل مؤثر
بزرگسالی، بازتابی از کودکی است. کودکی ما همواره در جنبههای مختلفی از بزرگسالی نمود پیدا میکند. ما در تمامی روابط و ابعاد بزرگسالی الگوهایی پایدار از کودکی خود را تجربه میکنیم. تجربه ارتباط با والدین بخش عمیقی از وجود ما میشود که مسیر زندگی و ارتباط در بزرگسالی را شکل میدهد. تجربه مداوم نادیده گرفته شدن و مورد سرزنش والدین قرار گرفتن بابت نقصهایی که تحت کنترل کودک نبوده منجر به تثبیت صدای والد سرزنشگر در درون و روان کودک میشود و این صدا در بزرگسالی همواره فرد را بابت اشتباهات سرزنش و او را نیازمند تأیید دیگران میکند. این صدای درونی در بخشهای مختلف بزرگسالی در روان فرد پخش میشود.
تأثیرات و پیامدها
کمالگرایی منجر به عدم لذت از لحظهی کنونی و عدم رضایت همیشگی فرد از خود و شرایط میشود. گاهی شاهد این هستیم که افراد کمالگرا به دلیل اضطراب زیادی که برای بهترین شدن تجربه میکنند دچار «اهمالکاری» میشوند. به این معنا که از انجام به موقع کارها دوری میکنند تا از تجربه اضطراب ناشی از احساس ناکافی بودن در امان بمانند.
درمان و راهکارها
با توجه به توضیحات ذکرشده در بالا، قطعاً متوجه این موضوع هستیم که کمالگرایی ریشه در ارتباط اولیه با والدین دارد. زمانی که در نتیجه ارتباط والدین با ما، تصویری از خود در درونمان شکل میدهیم، پس درمان این مشکل نیازمند برقراری مجدد ارتباطی امن است تا بتوانیم تصویری که از خود در ذهن داریم (ناکافی بودن) را بازسازی کنیم؛ ارتباطی امن در قالب اتاق درمان تا بدین وسیله ظرفیت تشخیص و تمایز آنچه در ذهن ما و بیرون از ما قرار دارد را پیدا کنیم و بتوانیم واقعیت بیرون از خود را همانطور که هست ببینیم و عمیقاً این را درک کنیم که «همه چیز در کنترل ما نیست».
این مقاله تنها یک نگاه کلی به "کمالگرایی" و جنبههای مختلف آن ارائه میدهد. برای درک عمیقتر و کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره با یک متخصص روانشناسی توصیه میشود.